6.000 huurwoningen Drechtsteden op warmtenet
Hoe zes corporaties en warmtebedrijf HVC samenwerken om Drechtsteden van het gas af te krijgen.
Samenwerkingsovereenkomst
Bron: Corporatiebouw.nl | 21 december 2021
De komende vijf jaar worden bijna 6.000 huurwoningen in de Drechtsteden aangesloten op een regionaal warmtenet van HVC. Dat is het doel van de samenwerkingsovereenkomst die zes woningcorporaties en warmtebedrijf HVC afgelopen juni ondertekenden. Voor de warmtenetaansluitingen hebben de corporaties een beroep gedaan op de Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen (SAH). Dat helpt, maar desondanks is het een uitdaging om het project rond te rekenen.
Woningcorporatie Tablis Wonen is al begonnen met het aansluiten van woningen op het warmtenet van HVC, vertelt Jeroen van den Molengraaf, manager vastgoed bij Tablis Wonen. "In de wijk Sliedrecht-Oost wordt nu een warmtenet aangelegd en de eerste 650 woningen zijn al aangesloten. En nu zijn we bezig om nog eens 400 appartementen aan te sluiten. Er zijn veel partijen bij betrokken. Niet alleen is er afstemming nodig tussen gemeente, warmteleverancier en corporatie, maar ook tussen de uitvoerende partijen die door de drie opdrachtgevers worden ingeschakeld. Dat vraagt continue aandacht."
Man bewerkt een warmteleiding met een slijptol.
Unieke kans
Volgens Van den Molengraaf is de samenwerking met HVC en de andere corporaties een unieke kans. "Met dit warmtenet op middentemperatuur (700C) kan een voldoende geïsoleerde woning met radiatoren worden verwarmd. Vloerverwarming is dus niet nodig. Doordat de afleverset de verantwoordelijkheid is van de warmteleverancier, heeft de corporatie alleen nog het onderhoud aan de radiatoren en leidingen. De investering door de warmteleverancier in het hoofdleidingwerk wordt lager als ook de particuliere woningen in een wijk aansluiten op het warmtenet. Dan kan leiden tot lagere aansluitkosten."
Open dialoog
De zes corporaties en HVC ondertekenden in juni 2021 een samenwerkingsovereenkomst om tot 2050 zoveel mogelijk huurwoningen aan te sluiten op het regionale warmtenet van HVC, te beginnen met 5.930 woningen in de komende vijf jaar. Deze samenwerking is niet vanzelfsprekend, legt Erwin Zwijnenburg, bestuurder van woningcorporatie Woonkracht10, uit: "Wij werken als een collectief van corporaties samen met HVC. Dat doen we in open dialoog zonder daarbij de kaarten voor de borst te houden.” Die open dialoog is volgens Zwijnenburg een vereiste in een project van deze omvang waarin verschillende partijen samenwerken. Als voorbeeld noemt hij de hoogte van de bijdrage aansluitkosten (BAK) in het project: “Hoe weet je nu als corporatie of de BAK en de exploitatiekosten redelijk zijn? Daarom hebben we het vastgoedadviesbureau Fakton gevraagd hiernaar onderzoek te doen en daarbij zijn alle overwegingen en rekensommen op tafel gekomen. HVC gaf volledig opening van zaken en wist daarmee het vertrouwen van corporatiebestuurders te winnen." Waarom de BAK zo’n belangrijke rol speelt, heeft alles te maken met de hoogte van dit bedrag, legt Zwijnenburg uit: "De BAK van 11.428 euro voor individuele aansluitingen is best een fors bedrag en daarmee zit iedereen meteen op het puntje van zijn stoel."
Subsidie
Een deel van de BAK kan gefinancierd worden met de Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen (SAH), die sinds mei 2020 beschikbaar is. Deze subsidie is bedoeld voor corporaties die bestaande huurwoningen binnen vijf jaar aardgasvrij willen maken door een aansluiting op een warmtenet, en kan gebruikt worden voor aanpassingen in de woning en de aansluitkosten voor het warmtenet. Daarmee is het project niet helemaal financieel rond te rekenen, verzekert Van den Molengraaf. "De subsidie helpt zeker, maar het is maar een derde van de aansluitkosten. Daarmee ben je er dus niet. De schil van de woningen moet worden geïsoleerd, de binneninstallatie moet worden aangepast en er moeten voorzieningen voor elektrisch koken aangelegd worden. Voor die werkzaamheden is vanuit de SAH 40 procent subsidie, voor meerdere concrete kostenposten, te verkrijgen met een maximum van 1.200 euro per woning."
Flinke investering
De aansluiting op het warmtenet betekent voor de corporaties dus een flinke investering, vertelt Zwijnenburg. "Naast de SAH wordt er van ons een investering van 8.000 euro per woning gevraagd voor de aansluitkosten. Daar komen de kosten nog bij voor het aanpassen van de installatie in de woning. Daarover hebben we serieuze discussies gehad. Maar we gaan het toch doen, omdat we ook als startmotor willen fungeren." De investering mag in elk geval niet bij de huurder terechtkomen, benadrukt Zwijnenburg. "De huurder rekent erop dat hij niet meer gaat betalen. Nu zorgen wij daar als corporatie voor. Maar er is geen corporatie die deze investeringsdruk lange tijd kan volhouden."
Foto van de aanleg van het warmtenet in de Merelstraat in Sliedrecht.
Rendabele businesscase
Om de businesscase geheel rond te krijgen is meer actie nodig en dat is een uitdaging, weet Zwijnenburg. "Alleen de SAH is onvoldoende om een rendabele businesscase voor warmtenetten te realiseren. En als het benodigde geld bij elkaar gesprokkeld is, ben je er nog niet. We willen voor deze maatregelen de instemming van minstens 70 procent van de huurders. Als aansluiting op het warmtenet onderdeel is van een renovatiepakket is dat meestal niet zo’n probleem, omdat huurders er in comfort flink op vooruit gaan. Maar als de aansluiting op het warmtenet de enige maatregel is, kan het wel lastig zijn. Voor huurders is het per slot van rekening dezelfde warmte voor nu nog dezelfde prijs. De vraag is of de klimaatambitie mensen over de streep trekt. Je hebt dus als corporatie en warmtebedrijf een goede boodschap nodig."
Loskoppeling gasprijs
Woonkracht10 start volgend jaar met het aansluiten van de eerste woningen. Dit eerste complex is een aantal jaren geleden aangepakt en heeft al zonnepanelen voor gemeenschappelijk stroomverbruik, vertelt Zwijnenburg. "We willen inspelen op de trots van de bewoners op hun eigen complex en hoe duurzaam het is. We hopen dat dit ze kan motiveren om over te stappen naar de aansluiting van HVC." Wat zou helpen bij het overtuigen van bewoners is als de warmteprijs wordt losgekoppeld van de gasprijs, legt Zwijnenburg uit. "Deze koppeling biedt niet meer de bescherming, waarvoor deze ooit bedoeld was. Het is niet uit te leggen dat als de gasprijzen stijgen, de warmteprijzen ook meestijgen", aldus Zwijnenburg.
Subsidie Aardgasvrije Huurwoningen
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland voert de SAH-regeling uit namens het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De regeling is open van 1 mei 2020 tot en met 31 december 2023. Vanaf 1 oktober 2021 mogen gemengde VvE’s ook een aanvraag indienen.
